Wraz z otwieraniem się rynków światowych i wzrostem możliwości zakładania firm oraz spółek zależnych na terenie różnych państw, pojawiło się ryzyko niekorzystnej dla budżetów tych państw optymalizacji podatków. Manipulowanie transakcjami w taki sposób, aby odprowadzać jak najniższe podatki, jest oczywiście korzystne z punktu widzenia podatnika, dlatego konflikt interesów pomiędzy podmiotem z międzynarodowej grupy kapitałowej a organem podatkowym byłby nieunikniony, gdyby nie istniały odpowiednie regulacje prawne. Należą do nich m.in. ceny transferowe. Sprawdź, które transakcje wymagają ich stosowania, ustalania i dokumentowania.

 

Transakcje z podmiotami powiązanymi

Podstawową sytuacją wymagającą stosowania cen transferowych jest dokonywania transakcji z podmiotem powiązanym. Powiązanie to może mieć charakter kapitałowy (np. spółka A posiada minimum 25% udziałów w spółce B) albo osobowy (np. gdy w zarządach czy radach nadzorczych spółek A i B zasiadają te same osoby). Aby dowiedzieć się więcej o potencjalnych powiązaniach między spółkami, odwiedź profesjonalny polski portal o cenach transferowych.

 

Transakcje z podmiotami niepowiązanymi

Istotnym jest, że obowiązek stosowania cen transferowych może dotyczyć także transakcji z podmiotami niepowiązanymi. Ma to miejsce wówczas, gdy warunki transakcji zostały ustalone albo narzucone na skutek powiązań, np. w drodze negocjacji grupowych. Podmiot centralny może w ten sposób wymuszać warunki transakcji pomiędzy podmiotem powiązanym a podmiotem niezależnym, choć sam w tej transakcji nie bierze udziału.

 

Transakcje z podmiotami z rajów podatkowych

Raje podatkowe to kraje lub terytoria zależne stosujące szkodliwą konkurencję podatkową. W ich przypadku również obowiązuje konieczność stosowania cen transferowych – i to dla transakcji o znacznie mniejszej wartości, niż w przypadku podmiotów powiązanych. Jest to 2,5 mln PLN dla transakcji finansowych oraz 0,5 mln dla pozostałych transakcji.

 

Transakcje kapitałowe i restrukturyzacje

Restrukturyzacja jest poważnym wydarzeniem, mającym ogromny wpływ na przyszłość przedsiębiorstwa. Należy mieć na uwadze, że firmy w restrukturyzacji znajdują się pod czujną obserwacją organów podatkowych i muszą szczególnie dbać o transparentność i zgodność z prawem podejmowanych kroków. Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dotyczy tych reorganizacji, które skutkują istotną zmianą relacji finansowych lub handlowych, jak również przeniesieniem funkcji, aktywów albo ryzyk pomiędzy podmiotami powiązanymi. Dokumentacja cen transferowych jest obowiązkowa, gdy reorganizacja wiąże się ze zmianą EBIT na poziomie co najmniej 20%. Analizie podlegają połączenia, przejęcia i podziały spółek, wnoszenie wkładów pieniężnych i aportów, podwyższanie kapitału i konwertowanie długu na kapitał, a także przekazywanie udziałów.

 

Transakcje z osobami fizycznymi

To być może najbardziej zaskakująca sytuacja, w której zachodzi obowiązek zastosowania cen transferowych. Nie chodzi oczywiście o dowolne transakcje z osobami fizycznymi, ale tylko z tymi, które mają realny wpływ na zarządzanie przedsiębiorstwem. Kontroli cen transferowych spółka może się więc spodziewać, gdy przeprowadza transakcję z którymś z członków zarządu lub rady nadzorczej albo z prokurentem.

 

Świadczenia nieodpłatne

Niewiele osób bez specjalistycznego wykształcenia i doświadczenia w zakresie cen transferowych ma świadomość, że obowiązek dokumentacyjny dotyczy również świadczeń nieodpłatnych, skutkujących uzyskaniem korzyści kosztem podmiotu powiązanego. Będzie to m.in. nieodpłatne udzielanie gwarancji, poręczenia czy licencji na korzystanie z dóbr majątkowych i osobistych. Oznacza to, że ani wynagrodzenie, ani zaangażowanie aktywów w transakcję nie są niezbędne, aby powstał obowiązek stosowania i dokumentowania cen transferowych.

 

W zakresie stosowania cen transferowych, wiedza pracowników działów finansowych i księgowych firm nadal pozostawia wiele do życzenia. Najczęściej ograniczają się oni do ustalania cen transferowych dla transakcji z podmiotami powiązanymi, pomijając inne wymienione okoliczności. To oczywiście najszybsza droga do przykrych konsekwencji podatkowych i finansowych dla przedsiębiorstwa, a w niektórych przypadkach nawet karnych dla prezesów czy członków zarządu. Aby uniknąć ryzyka, warto nawiązać współpracę z firmą zajmującą się profesjonalnie cenami transferowymi. Może ona dokonać audytu, przeprowadzić szkolenie, pomóc w przygotowaniu wewnętrznej polityki cen transferowych, a także zająć się bieżącą obsługą firmy w tym zakresie.