Pierwszy raz planujesz objechać południe Italii na dwóch kołach, jednocześnie kosztując lokalnych specjałów? Poniższy przewodnik łączy najciekawsze trasy szosowe i gravelowe z punktami, w których talerz liczy się równie mocno jak kilometr w liczniku.

Kierunek Apulia: gdzie asfalt spotyka oliwki

Apulia oferuje obecnie 500 km oznakowanej Ciclovia dell’Acquedotto Pugliese, z czego 120 km jest w pełni przejezdne na oponie 35 mm. Trasa prowadzi wzdłuż zabytkowego akweduktu, mija gaje oliwne liczące nawet 1000 lat i kończy się na klifach Valle d’Itria. Na osi północ–południe biegnie też odcinek Adriatica Bike Route; apulijska część liczy 250 km i łączy Bari z latarnia Santa Maria di Leuca. Pociągi regionalne Trenitalia przewożą rowery w Apulii oraz na Sycylii bezpłatnie (dane 2023). W pozostałych regionach bilet „biglietto bici” kosztuje 3,50 € i obowiązuje 24 h. Składy jeżdżą co 60 min, więc bez stresu można podzielić etap lub schować się przed popołudniowym upałem, który w sierpniu przekracza 30 °C średniej dziennej.

Salento od Gallipoli do Leuca

Wybrzeże Salento zachwyca 110-kilometrową pętlą Gallipoli–Otranto–Leuca. Na odcinku Baia Verde–Punta della Suina nawierzchnia to świeży asfalt, dalej krótkie szutry łączą plaże Torre dell’Orso i Grotta della Poesia. Ruch samochodowy spada tu o 40 % poza lipcem i sierpniem, dlatego wiosna i jesień są idealne dla bikepackingu. W Galatone warto zjechać dwa kilometry w głąb lądu po ser Canestrato. Lokalne serowarnie zapraszają od 8:00 do 12:00, a kilogram kosztuje 12 €.

Smak na trasie: kuchnia, która jedzie z Tobą

Południe Włoch karmi prostotą. Jeśli dzień rozpoczyna się brioszką z granita, kończy się talerzem orecchiette z ragu i kieliszkiem, w którym pojawia się primitivo. Rowerzyści palą kalorie, więc degustacje mogą być częstsze niż na klasycznych wakacjach.

• Focaccia barese – 300 g chlebowej słoności z pomidorami datterino; piekarnie otwarte zwykle 7:00-14:00.
• Panzerotto – smażony pieróg z mozzarellą; sprzedawany od 18:00, cena 2,50 €.
• Pasticciotto – ciastko kruche ze słodkim kremem; 250 kcal w porcji, idealne na cafe-stop.
• Burrata z Andrii – 125 g świeżego sera zawiera 18 g białka, regeneruje mięśnie po etapie.
• Primitivo di Manduria DOC – czerwone wino o 14 % alkoholu, nuty jeżyny podkreślają smak orecchiette.

Badanie Unioncamere z 2022 r. pokazuje, że 64 % turystów rowerowych wybiera region ze względu na kuchnię. Nic dziwnego, że w Apulii powstało 140 agroturystyk serwujących kolacje „kilometr zero”; większość przyjmuje rowery na noc do zamkniętej przechowalni.

Logistyka, czyli jak zaplanować rowerowe wakacje

Lotniska Bari i Brindisi obsługują połączenia z Krakowa, Warszawy i Katowic. Linie niskokosztowe akceptują rower w kartonie do 20 kg; dopłata wynosi 150 zł w obydwie strony (cennik 2024). Dojazd z terminala do centrum Bari pociągiem Ferrotramviaria zajmuje 17 min. Z kolei port w Brindisi leży 6 km od nadbrzeża Via del Mare, skąd startuje oznakowany szlak do Ostuni. Na dłuższy wyjazd warto zapakować sprzęt tak, by nie szukać sklepów w małych miasteczkach:

• Zapinkę U-lock klasy Sold Secure Gold – kradzieże rowerów w Bari spadły o 12 % w 2023 r., lecz centrum wciąż wymaga dobrego zapięcia.
• Filtr grawitacyjny do wody – studzienki AQP oferują ściankę źródlaną co 20 km, ale woda bywa chlorowana.
• Wentyl wykręcany i 2 dętki – błyskawiczne łaty nie trzymają na ostrej wapiennej drodze.
• Powerbank 10 000 mAh – sygnał GPS w wąwozach Gravina potrafi znikać, a naładowany telefon ułatwia nawigację.
• Torebkę bikepackingową podsiodłową 14 l – noclegi w masseriach często wymagają eleganckiej kolacji, miejsce na koszulę się przydaje.

Bezpieczeństwo i komfort na południowych szlakach

W 2023 r. region Apulia zanotował 2,3 wypadku drogowego na 1 000 mieszkańców, o 26 % mniej niż średnia włoska. Niższy wskaźnik łączy się z rozbudową ścieżek rowerowych: 142 km powstało w ciągu trzech lat. Na bocznych drogach asfalt potrafi być chropowaty, dlatego opona 38-40 mm poprawia przyczepność. Klimat śródziemnomorski przynosi 300 słonecznych dni w roku; krem z filtrem SPF 50 i lekki buff chronią przed poparzeniem. Źródło pitnej wody znajdziesz w każdej wiosce – fontanella stoi zwykle obok kościoła. Po zmroku obowiązuje kamizelka odblaskowa EN 17353:2019, a mandat za jej brak wynosi 42 €. Podążając tymi wskazówkami zyskujesz trasę, która łączy sportowy wysiłek z autentycznym doświadczeniem kulinarnym południa Włoch. Sprawdzone szosy, darmowy transport roweru i kuchnia pełna oliwy tworzą urlop, po którym w pamięci zostają dźwięk cykad i zapach świeżo wypieczonej focaccii.